W tym roku nabór wniosków do szóstej edycji programu Mój Prąd rozpocznie się prawdopodobnie na przełomie trzeciego i czwartego kwartału, czyli w okolicy września i października. Tak późny termin przyjmowania wniosków w roku 2024 wynika z faktu, że zamknięcie poprzedniej edycji programu może nastąpić dopiero jesienią (jeszcze w lutym tego roku na rozpatrzenie czekało blisko 50 tys. z piątej edycji programu Mój Prąd). Pula pieniędzy przeznaczona na dofinansowanie w programie Mój Prąd 6.0 będzie nieco niższa i wyniesie 400 mln zł, ale nie jest wykluczone, że zostanie zwiększona. Jak będzie wyglądać nabór wniosków? Kto może skorzystać z programu Mój Prąd 6.0? Jakie są główne założenia programu?
Mój Prąd to program przewidziany dla gospodarstw domowych dotujący instalacje fotowoltaiczne i urządzenia dodatkowe. Odbiorcami programu są osoby fizyczne, które wytwarzają prąd elektryczny na własne potrzeby i mają zawartą umowę z dystrybutorem energii elektrycznej. Do tej pory z programu Mój Prąd korzystali wszyscy prosumenci rozliczający się w systemie net-billing (system obowiązujący od 1 kwietnia 2022 roku na nowych zasadach rozliczania) i net-metering (stary system opustów) - tu pod warunkiem zmiany systemu net-metering na net-billing. Wszystko wskazuje na to, że program Mój Prąd 6.0 będzie wspierał magazyny energii, zatem dofinansowanie będzie można uzyskać na zestawy fotowoltaiczne z akumulatorami. Ponadto ważną informacją dla prosumentów posiadających instalacje fotowoltaiczne w systemie rozliczania net-billing jest fakt, że od 1 lipca 2024 roku nadwyżka energii będzie rozliczana według ceny godzinowej, a nie uśrednionej ceny rynkowej jak było do tej pory.
Nabór wniosków do programu Mój Prąd 6.0
Nabór wniosków o dofinansowanie w ramach szóstej edycji programu Mój Prąd będzie prowadzony prawdopodobnie od jesieni tego roku w trybie ciągłym do 31.12.2024 r. lub do wyczerpania środków. Wnioski o dofinansowanie można składać wyłącznie online. Przewidywany termin ich rozpatrzenia wynosi 90 dni od dnia prawidłowego złożenia wniosku.
Okres kwalifikowania kosztów będzie się mieścił w granicach programu, z którego Mój Prąd 6.0 będzie finansowany (lata 2021-2027). Należy pamiętać, że instalacje fotowoltaiczne przyłączone do sieci energetycznej przed 01.04.2022 r. na tzw. starych zasadach net-metering, nie kwalifikują się do dofinansowania. W takim przypadku warunkiem jest przejście na nowy system rozliczania energii net-billing. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przygotował Instrukcję złożenia wniosku przez Generator Wniosków o Dofinansowanie. W instrukcji zostały wyjaśnione wszystkie zasady i etapy składania wniosku, jak również wszelkie aspekty formalne i prawne, które trzeba znać składając wniosek o dofinansowanie w programie Mój Prąd 6.0.
Dokumenty niezbędne do złożenia wniosku
Do poprawnego złożenia wniosku o dofinansowanie w ramach programu Mój Prąd 5.0 potrzebne były dokumenty wymienione poniżej. Jak będą znane już szczegóły naboru do tegorocznego programu Mój Prąd, przedstawimy aktualną listę niezbędnych dokumentów.
Dokumenty, które należało złożyć do wniosku w programie Mój Prąd 5.0:
- potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia o przyłączenie mikroinstalacji fotowoltaicznej do sieci elektroenergetycznej lub zaświadczenie potwierdzające rozliczanie energii elektrycznej w nowym systemie net-billingu wydane przez operatora sieci;
- fakturę/faktury za dostawę i montaż instalacji fotowoltaicznej oraz dodatkowych elementów wskazanych do dofinansowania;
- zaświadczenie operatora sieci dystrybucyjnej potwierdzające datę przyłączenia mikroinstalacji do sieci elektroenergetycznej wraz z podaniem numeru Punktu Poboru Mocy, potwierdzone przez OSD;
- dla magazynów energii, ciepła i HEMS (tzw. systemy zarządzania energią) – protokół odbioru prac od wykonawcy lub oświadczenie dotyczące samodzielnego montażu dodatkowych elementów, potwierdzający montaż i uruchomienie elementów wskazanych do dofinansowania;
- potwierdzenia płatności za elementy wymienione we wniosku o dofinansowanie (faktura lub paragon imienny);
- dokument potwierdzający zgłoszenie do OSD montażu/uruchomienia magazynu energii elektrycznej;
- karta produkcji i/lub etykieta energetyczna;
- dokument potwierdzający numer rachunku bankowego Wnioskodawcy, który został wskazany we wniosku;
- potwierdzenie pełnomocnictwa, jeśli wniosek nie jest składany osobiście.
Przed złożeniem wniosku warto zapoznać się z dokumentacją dostępną na stronie: https://mojprad.gov.pl/.
Mój Prąd 5.0 na pompy ciepła i instalację fotowoltaiczną
W roku 2023 ubiegający się o dotację Mój Prąd 5.0 mogli otrzymać ją na zakup i montaż:
- mikroinstalacji fotowoltaicznej o mocy od 2 kW do 10 kW. Przy czym moc systemu musi być dostosowana do zapotrzebowania energetycznego w taki sposób, by roczna ilość wyprodukowanej i oddanej do sieci energii nie przekroczyła 120% całkowitej ilości energii pobranej w tym samym okresie rozliczeniowym.
- magazynu energii elektrycznej o minimalnej pojemności wynoszącej 2 kWh. Przy czym należy pamiętać, że cena zakupu i montażu magazynu, w przeliczeniu na 1 kW nie może przekroczyć 6.000 zł (bez kosztów wysyłki/transportu).
- pomp ciepła (PC) – PC powietrze/woda, PC powietrze/woda o podwyższonej klasie efektywności energetycznej, PC gruntowa o podwyższonej klasie efektywności energetycznej, PC powietrze/powietrze.
- magazynu ciepła – czyli zasobniki CWU zasilane PC lub kotłem elektrycznym, zasobniki CWU z grzałką elektryczną, a także bufory ciepła z grzałką elektryczną, bufory zasilane PC lub kotłem elektrycznym, bufory ciepła z zasobnikiem CWU (będące jednym urządzeniem), pompy ciepła do CWU z zasobnikiem (oddzielnym lub zintegrowanym). Minimalna pojemność zbiornika lub bufora musi mieć 20 dm3, czyli 20 litrów.
- systemów do zarządzania energią HEMS/EMS. Jednak w tym przypadku dotacja na to rozwiązanie przysługuje tylko, jeśli inwestor zdecyduje się jednocześnie na magazyn ciepła lub magazyn energii.
- kolektorów słonecznych – od 1 do maksymalnie 50 sztuk, o łączonej powierzchni czynnej od 0,5 do 30 m2.
Dofinansowanie można było otrzymać również na komponenty dodatkowe. Osoby, które rozliczały się w systemie opustów musiały przejść na system net-billingu i udokumentować ten fakt, dołączając stosowne zaświadczenie wydane przez Operatora Sieci Dystrybucji. Z dofinansowania na dodatkowe urządzenia mogli skorzystać też beneficjenci czwartej edycji programu Mój Prąd, którzy rozliczali się już w net-billing.
Zasady działania systemu net-billing
Net-billing to rozliczanie wartościowe nadwyżek energii, które odbywa się według kilku zasad. Przede wszystkim właściciel instalacji fotowoltaicznej jest aktywnym uczestnikiem rynku energii. System net-billing jest zachętą dla korzystających z energii odnawialnej do zwiększania autokonsumpcji wytwarzanej energii elektrycznej i dopasowania rozmiaru instalacji do zapotrzebowania na energię elektryczną. Ponadto prosument zyskuje większą świadomość zasad rynku energii, wiedzę na temat systemów zarządzania energią i motywację do zarządzania energią elektryczną w gospodarstwie domowym. Bardzo istotną zasadą jest bycie aktywnym uczestnikiem rynku, dążenie do wprowadzenia energii elektrycznej do sieci wtedy, gdy ceny są wysokie, a poboru energii z sieci, gdy ceny są niskie.
Zalety sytemu net-billing
Każdy inwestujący w instalację fotowoltaiczną otrzymuje gwarancję rynkowego sposobu rozliczania nadwyżek energii elektrycznej wprowadzonej do sieci elektroenergetycznej. Właściciel instalacji PV, opartej na systemie rozliczania net-billing, ma także zagwarantowane ograniczenie wzrostu kosztów dostaw energii elektrycznej. Instalacja fotowoltaiczna jest zatem źródłem nie tylko energii, ale też sporych oszczędności. Warto podkreślić, że system net-billing przyczynia się do zwiększenia elastyczności krajowego systemu elektroenergetycznego i efektywności energetycznej, ponadto jest zgodny z regulacjami (dyrektywami) UE. Prosument korzystający z systemu net-billing ponosi koszty opłaty dystrybucyjnej zmiennej oraz może korzystać z tej formy rozliczenia przez 15 lat, ponadto jest zwolniony z obowiązku odprowadzania podatku dochodowego PIT, akcyzy i VAT. Dodatkowo osoby, które przejdą z systemu opustów na net-billing, otrzymają bonus w wysokości 3000 zł.
Poprzednie edycje programu Mój Prąd
Pierwsze dwie edycje programu Mój Prąd oferowały wsparcie na poziomie 5000 zł. W trzeciej edycji programu było to zaledwie 3000 zł. Chociaż kwoty były niewielkie w porównaniu do IV edycji, program Mój Prąd odniósł sukces. Wnioskodawcy masowo składali wnioski na dofinansowanie do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), a środki wyczerpywały się szybciej, niż planowano. Budżet trzeciej edycji programu Mój Prąd zakończył się już po trzech miesiącach od uruchomienia dofinansowania. Podobnie stało się w przypadku IV edycji, która również zakończyła się przed czasem.
Warto zwrócić też uwagę na fakt, że w pierwszej odsłonie IV edycji, z uwagi na zmiany w prawie, dofinansowanie na samą fotowoltaikę wzrosło do 4000 zł, a z dodatkowymi elementami do 5000 zł. Maksymalna kwota, jaką inwestujący we wszystkie produkty objęte dotacją mógł otrzymać, wynosiła 20 500 zł. Początkowo IV edycja programu Mój Prąd nie cieszyła się dużym zainteresowaniem dotychczasowych prosumentów, dlatego przedłużono czas naboru i podwyższono kwotę dofinansowania.
Druga odsłona IV edycji - duże zainteresowanie prosumentów
15 grudnia 2022 r. ruszyła druga odsłona IV edycji programu Mój Prąd. W ramach dofinansowania tylko na samą fotowoltaikę dotacja wyniosła 6000 zł, a na system z innymi urządzeniami do 7000 zł. Największa zmiana dotyczyła magazynów energii. W tym przypadku kwota wzrosła ponad dwukrotnie – z 7500 zł na 16 000 zł. Suma dotacji dla jednego prosumenta sięgnęła nawet 32 000 zł. Ponadto dla wszystkich wnioskodawców, którzy złożyli wnioski przed 15 grudnia 2022, a dotacje zostały już wypłacone, koszty kwalifikowane zostały ponownie przeliczone względem nowego poziomu dofinansowania. Dzięki temu wnioskodawcy otrzymali wyrównanie. Efektem tych zmian był masowy napływ wniosków o dofinansowanie. Zgodnie z planem nabór wniosków miał potrwać do 31 marca, ale z powodu wyczerpania budżetu przyjmowanie wniosków zakończono 17 marca.
Dofinansowanie fotowoltaiki w programie Mój Prąd 5.0
Dofinansowaniem w ramach programu Mój Prąd 5.0 zostały objęte nie tylko instalacje fotowoltaiczne i magazyny energii, ale również pompy ciepła i kolektory słoneczne. Piąta edycja programu wprowadziła możliwość uzyskania dofinansowania na nowe urządzenia, jak np. pompy ciepła. Program Mój Prąd 5.0 oferował kompleksowe wsparcie w realizacji efektywnych energetycznie, niskoemisyjnych budynków. Dotacje miały zachęcić prosumentów do maksymalnego wykorzystywania prądu wytworzonego przez domową instalacją fotowoltaiczną (PV) złożoną z paneli fotowoltaicznych na własne potrzeby, w tym zaopatrywania budynku w ciepło. Takie podejście pozwalało bowiem w znaczący sposób obniżyć koszty ogrzewania domu oraz zakupu energii z sieci.
Dofinansowanie Mój Prąd a ulga termomodernizacyjna
Zasady rozliczania ulgi termomodernizacyjnej nie zmieniły się w stosunku do wcześniejszych edycji programu Mój Prąd. Koszty instalacji fotowoltaicznej zgłoszone do rozliczenia ulgi należy pomniejszyć o kwotę otrzymanej dotacji. Następnie otrzymaną kwotę dotacji trzeba doliczyć do podstawy opodatkowania za bieżący rok w zeznaniu podatkowym składanym w roku kolejnym.
